تعریف فعل :

 فعل کلمه ای است که انجام شدن یک کار را نشان می دهد .

مانند : کَتَبَ : نوشت  -  ذَهَبَ : رفت – یَجلِسُ : می نشیند .

 تعریف فاعل  :

فاعل انجام دهنده کار است ( کسی که کار را انجام دهد )

معمولاً فاعل بعد از فعل می آید .

ِاعراب ( حرکت حرف آخر ) فاعل مرفوع است . به بیانی

ساده تر : آخرین حرف فاعل دارای   ُ   یا    ٌ   می باشد .

 در مثالهای زیر دقت کنید :

جمله های زیر  فعلیه است چون با فعل شروع شده است .

 ذَهَبَ طالبٌ  = دانش آموزی رفت

( ذَهَبَ : فعل – طالبٌ : فاعل )

 سَمِعَ سَعیدٌ = سعید شنید .

( سَمِعَ : فعل – سَعیدٌ : فاعل )

 خَرَجَ المُعَلِّمُ = معلم خارج شد

 ( خَرَجَ : فعل – المُعَلِّمُ  : فاعل )

 کَتَبَت سُمَیَّة ُ = سُمَیّه نوشت

( کَتَبَت : فعل –سُمَیَّة ُ : فاعل )

 با دقت در مثال های بالا می فهمیم :

 1- اگر فاعل بدون الـ بیاید  ٌ  می گیرد . مانند : طالبٌ

2- اگر فاعل با الـ بیاید  ُ می گیرد . مانند : المُعَلِّمُ

3- اگر فاعل اسم پسر باشد ( عَلَم مذکر )  ٌ می گیرد .

 مانند : سَعیدٌ

4- اگر فاعل اسم دختر باشد ( عَلَم مؤنث )  ُ می گیرد .

مانند : سُمَیَّة ُ

 نکته مهم :

هرگاه فعل در اول جمله بیاید غالباً بصورت مفرد می آید ،

هرچند فاعل آن مثنی و یا جمع باشد .

 مانند :

 ذَهَب الطالبان ِ الی المدرسةِ

ذَهَبَ چون اول جمله آمده است برای طالبان ِ که مثنی

می باشد ، بصورت مفرد آمده است .

ذَهَبَت الطالبات الی المدرسةِ

ذَهَبَت چون اول جمله آمده است برای طالباتِ که جمع

می باشد ، بصورت  مفرد آمده است .

دقت کنید :

در ترجمه این جمله به فارسی فعل مفرد جمع ترجمه میشود .

دانش آموزان دختر به مدرسه رفتند .

فعل باید از نظر مذکر یا مؤنث بودن با فاعل مطابقت داشته

باشد .

 ذَهَبت فعل مؤنث برای الطالبات فاعل مؤنث به کار برده

شده است .